Skurcze mięśni to niedogodność, z którą zmagają się wszystkie osoby uprawiające aktywność fizyczną – od biegaczy, kolarzy czy pływaków aż po kulturystów. Jakie rodzaje skurczów najczęściej dotyczą tych ostatnich?
Gdy mówimy o skurczu, zazwyczaj mamy na myśli gwałtowny, nieprzyjemny ból, którego przyczyną jest zbyt mocne skurczenie się tkanki mięśniowej. Skurcze mięśni mogą wynikać z szeregu różnych czynników takich jak przetrenowanie, brak rozgrzewki i rozciągania, odwodnienie, niedobór soli i minerałów czy zbyt długie przebywanie w jednej pozycji. Niezależnie od ich przyczyny każdy z pewnością zgodzi się z tezą, że skurcze to nic przyjemnego. Niektóre z nich odgrywają jednak istotną rolę w funkcjonowaniu ludzkiego organizmu. Warto mieć na uwadze, że to zjawisko dotyczy nie tylko początkujących, ale również zaprawionych kulturystów. W niniejszym artykule przedstawimy i omówimy trzy podstawowe rodzaje skurczów mięśni, z którymi najczęściej spotykają się stali bywalcy siłowni.
Rodzaj skurczu, podczas którego mięśnie skracają się w trakcie wytwarzania siły. Dzieje się tak dlatego, że punkty początkowego i końcowego przyczepu mięśnia zbliżają się do siebie i w efekcie cały mięsień zostaje skurczony. Generując siłę większą niż obciążenie działające na dany mięsień, napinamy go i zmniejszamy jego długość. Jak wygląda to w praktyce? Ten rodzaj skurczu może mieć miejsce podczas czynności tak trywialnych jak choćby czesanie włosów. Unosimy wówczas kończynę górną, w związku z czym praca koncentryczna dotyczy mięśnia dwugłowego ramienia. To tzw. faza pozytywna ruchu.
Skurcze stanowiące przeciwieństwo omawianych powyżej skurczów koncentrycznych. Tym razem mamy do czynienia z sytuacją, podczas której punkty początkowego oraz końcowego punktu mięśnia oddalają się od siebie, wobec czego mięsień analogicznie się wydłuża. Ten rodzaj skurczów ma miejsce na przykład w momencie, gdy chcemy odłożyć trzymane w ręku hantle. Generujemy wtedy siłę mniejszą od podniesionego ciężaru (dzięki czemu pomyślne odłożenie hantli na miejsce jest w ogóle możliwe). Tego rodzaju zjawisko fachowo nazywa się fazą negatywną ruchu i stanowi ostatnią fazę wykonywania ćwiczenia.
Rodzaj skurczu mający do odegrania niezwykle znaczącą rolę w prawidłowej pracy układu mięśniowo-szkieletowego i utrzymaniu właściwej postawy ciała. O skurczu izometrycznym mówi się wówczas, gdy w jednakowym momencie działają przeciwstawne grupy mięśniowe – np. zginacze i prostowniki. W efekcie długość mięśnia pozostaje taka sama. Ten typ skurczu występuje m.in. wtedy, kiedy chwytamy ciężar z ugiętym ramieniem – w takim układzie nasz biceps będzie pracował izometrycznie. Dobrym przykładem skurczu izometrycznego jest też śmiała próba podniesienia sztangi przekraczająca nasze możliwości siłowe. Przyrząd rzecz jasna ani drgnie, a duże napięcie mięśni nie zmieni ich długości.
Zdjęcie główne: Alora Griffiths/unsplash.com
