Witamina D kojarzy nam się z profilaktyką osteoporozy czy krzywicy. Jak się jednak okazuje, dbając o odpowiedni jej poziom, skutecznie zapobiec można również cukrzycy, nadwadze czy depresji. Jaką rolę odgrywa witamina D w naszym organizmie? Dlaczego warto pamiętać o regularnym badaniu jej poziomu?
Mianem witaminy D określa się grupę związków chemicznych, jakimi są witamina D1, D2 oraz D3, które to należą do grupy witamin rozpuszczalnych w wodzie. Tym, co je wyróżnia, jest to, że są one magazynowane w wątrobie i tkance tłuszczowej.
Jaką rolę w naszym organizmie odgrywa witamina D? Przede wszystkim, uczestniczy ona w procesie mineralizacji tkanki kostnej oraz regulacji gospodarki wapniowo-fosforanowej. W ten sposób przyczynia się do optymalnego wchłaniania wapnia oraz fosforu, czyli pierwiastków, które odgrywają kluczową rolę w prawidłowej pracy układu kostnego oraz zębów. Na skutek niedoboru witaminy D, do czynienia możemy mieć z wydzielaniem parathormonu, który to przyczynia się do wzrostu uwalniania wapnia z kości. Na skutek tego dochodzi do upośledzenia mineralizacji kości. Efektem tego są choroby układu kostnego, takie jak osteoporoza czy cukrzyca.
Witamina D wraz z wapniem odgrywa ważną rolę w profilaktyce nadciśnienia tętniczego i związanych z nim chorób. Odpowiada ona za utrzymywanie odpowiedniego poziomu białka stanowiącego jeden z elementów tak zwanego “dobrego” cholesterolu HDL.
Co więcej, witamina D jest konieczna do właściwego funkcjonowania trzustki. Działa ona stymulująco na wydzielanie insuliny, utrzymując optymalne stężenie glukozy we krwi. W ten sposób witamina D jest w stanie zapobiec rozwojowi cukrzycy typu 2.
To jednak nie koniec cennych właściwości witaminy D. Wpływa ona pozytywnie na układ odpornościowy, który odpowiada za zwalczanie infekcji bakteryjnych i wirusowych.
Szczególną uwagę na poziom witaminy D w organizmie zwrócić powinny osoby borykające się z chorobami alergicznymi, takimi jak astma oskrzelowa, katar sienny czy przewlekła obturacyjna choroba płuc. Związane jest to z tym że przyczynia się ona do zwiększenia produkcji przeciwalergicznych oraz przeciwzapalnych cytokin, które wytwarzane są przez komórki immunologiczne.
Witamina D ma także bardzo duże znaczenie dla właściwego działania układu nerwowego. Odpowiedni jej poziom jest w stanie skutecznie chronić przed depresją czy chorobą Alzheimera.
Do badania poziomu witaminy D w organizmie nie trzeba się specjalnie przygotowywać. Polega ono na pobraniu krwi z żyły w zgięciu łokciowym. Tego typu badanie wykonać można o dowolnej porze dnia. Nie wymaga ono tego, aby pacjent był na czczo. Skierowanie na badanie poziomu witaminy D najczęściej wystawia endokrynolog. Osoby niemające skierowania, poprosić powinny o oznaczenie 25-hydroksywitaminazy D w osoczu krwi.
Jakie jest zapotrzebowanie na witaminę D? W przypadku dzieci i młodzieży od 1. do 18. roku życia jest to od 600 do 1000 j.m. dziennie, a osób w tym samym wieku z otyłością – między 1200 a 2000 j.m. Dla dorosłych w wieku od 18 do 65 lat to 800 – 2000 j.m., powyżej 65. roku życia – między 800 a 2000 j.m., pacjentów otyłych – poniżej 4000 j.m., kobiet planujących zajść w ciążę – 800 – 2000 j.m., a ciężarnych i karmiących – między 1500 a 2000 j.m.
W jaki sposób interpretować wyniki badań poziomu witaminy D? Jeżeli wynosi on poniżej 20 ng/ml, do czynienia mamy z ciężkim niedoborem witaminy D. Poniżej 30 ng/ml jest to niewystarczający zapas, w przedziale od 30 do 50 ng/ml – optymalne, a powyżej 150 ng/ml – zatrucie witaminą D.
Zdjęcie wyróżniające: Adobe Stock
