Artykuł sponsorowany
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść artykułu i osobiste poglądy autora.
Zdrowy sen jest bardzo ważnym elementem w życiu każdego człowieka. Bez niego organizm nie może prawidłowo funkcjonować. Każde jego zaburzenie negatywnie wpływa na życie zawodowe i prywatne, powodując trudności z koncentracją, zwiększa również ryzyko chorób przewlekłych oraz zmniejsza odporność. Jednym z najczęściej występującym zaburzeniem snu jest bezdech senny. Jakie są objawy bezdechu sennego? Jak leczyć tę przypadłość? Dowiedzmy się!
Bezdech senny to powtarzające się wielokrotnie w czasie snu epizody zatrzymania oddychania lub jego znaczne spłycenie. Przyczyną tej choroby jest opadanie podniebienia i języczka, powodujące zwężenie górnych dróg oddechowych lub nawet całkowite zablokowanie przepływu powietrza. Zatrzymanie oddechu może trwać od kilku do nawet kilkunastu sekund. Osoba wybudza się ze snu, a następnie po zaczerpnięciu powietrza zasypia ponownie. Zatrzymania oddechu mogą się pojawiać nawet 10 razy w ciągu godziny, przy czym najczęściej taka osoba nie pamięta epizodów nocnego bezdechu.
Wyróżniamy dwa rodzaje bezdechu sennego:
1) Centralny bezdech senny jest to całkowite zatrzymanie oddychania, jak również ruchów klatki piersiowej i brzucha, spowodowane przerwami w dopływie impulsów nerwowych z mózgu do mięśni.
2) Obturacyjny bezdech senny występuje, kiedy napięcie mięśni gardła zmniejsza się, doprowadzając do częściowego lub całkowitego dopływu powietrza do płuc.
Chrapanie jest najbardziej charakterystycznym symptomem występowania bezdechu sennego, jednak niejedynym. Objawy bezdechu sennego można podzielić na te występujące w dzień i te w nocy.
Obturacyjny bezdech senny towarzyszy również innym chorobom przewlekłym, do których zaliczamy: nadciśnienie tętnicze, arytmię czy cukrzycę.
Rozpoznanie obturacyjnego bezdechu sennego wymaga przeprowadzenia badania snu. Najdokładniejszym badaniem pozwalającym na wykrycie obturacyjnego bezdechu sennego jest badanie polisomnograficzne. Wykonuje się je najczęściej w szpitalu lub w specjalnym laboratorium badań snu. Badany w czasie snu podpięty jest do licznych czujników. Rejestrują one między innymi fale mózgowe, ruchy gałek ocznych, napięcie mięśni, ruchy oddechowe klatki piersiowej i brzucha, przepływ powietrza przez nos i usta oraz zawartość tlenu we krwi. Pozwalają również wykryć, w której fazie snu jest pacjent oraz mikroprzebudzenia typowe dla bezdechu.
Kolejnym badaniem, choć nie tak precyzyjnym, jak badanie polisomnograficzne jest poligrafia. Wykonuje się je u osób chorych na obturacyjny bezdech senny, u których nie stwierdzono obecności chorób współistniejących. W tym badaniu zwykle monitorowane są ruchy oddechowe, tętno, ilość tlenu we krwi oraz przepływ powietrza.
Przed planowanym badaniem snu nie powinno się:
Chorym z łagodną postacią obturacyjnego bezdechu sennego zaleca się zmienić tryb życia. Oto kilka podstawowych zaleceń:
U osób, u których przyczyną bezdechu jest skrzywienie przegrody nosowej, polipy lub wady budowy twarzoczaszki zaleca się chirurgiczne ich usunięcie.
Najczęściej stosowaną i najskuteczniejszą metodą walki z obturacyjnym bezdechem sennym jest aparat CPAP. Jest to niedużych rozmiarów urządzenie, które wtłacza powietrze pod stałym ciśnieniem do dróg oddechowych przez maskę, tym samym likwidując epizody bezdechu sennego w czasie snu. Rozróżniamy dwa rodzaje aparatów CPAP:
Na rynku dostępne są również aparaty wewnątrzustne, stosowane u osób z rozpoznanym bezdechem w stopniu łagodnym. Założenie aparatu powoduje wysunięcie języka i żuchwy zwiększając drożność dróg oddechowych.
Przyczyny bezdechu sennego są różne. Bezpośrednią przyczyną są nieprawidłowości występujące w górnych drogach oddechowych, powodujące zapadanie się ścian gardła. Zaliczamy do nich:
Wśród czynników ryzyka rozwoju bezdechu sennego zaliczamy niektóre choroby hormonalne np. nieleczona niedoczynność tarczycy. Otyłość, palenie papierosów, spożywanie alkoholu czy zażywanie środków nasennych również zwiększa ryzyko pojawienia się tej choroby.
Uwarunkowania genetyczne także mogą mieć wpływ na pojawienie się bezdechu sennego.
Większe ryzyko zapadnięcia na zespół bezdechu sennego występuje u mężczyzn po 40 roku życia, a u kobiet po menopauzie, czyli około 50 roku życia. Predyspozycje genetyczne, czyli genetycznie dziedziczone cechy fizyczne, takie jak kształt twarzoczaszki również mogą się przyczynić do rozwoju bezdechu sennego.
Objawów bezdechu sennego nie wolno bagatelizować ze względu na powikłania, jakie może nieść nieleczony. Wśród tych, które występują najczęściej, można wyróżnić:
Dodatkowo zaburzenia oddychania powodują nadmierną senność, poranny ból głowy, problemy z koncentracją oraz są przyczyną wypadków komunikacyjnych.
Problem obturacyjnego bezdechu sennego występuje również u dzieci, choć jest zjawiskiem dużo rzadziej występującym w tej grupie wiekowej. Podobnie jak u dorosłych jedną z przyczyn bezdechu sennego jest nadwaga lub otyłość, niedrożność nosa, powiększenie migdałków podniebiennych lub gardłowych.
Ryzyko pojawienia się tej choroby jest większe u dzieci z zespołem Downa, u których może występować deformacja twarzoczaszki.
Według badań uprawianie sportu może zmniejszyć objawy lub ryzyko wystąpienia zaburzenia snu, jakim jest bezdech senny. Nawet niewielka aktywność fizyczna taka jak spacer czy jazda na rowerze może zminimalizować ryzyko wystąpienia bezdechu o 10%. Polecana jest w szczególności osobom otyłym ze zdiagnozowanym bezdechem sennym, ponieważ utrata wagi jest skuteczną strategią leczenia bezdechu sennego.
Nie każda osoba chrapiąca ma bezdech senny, jednak nie ma bezdechu bez chrapania. Dlatego każda chrapiąca osoba powinna przeprowadzić niezbędne badania, aby wykluczyć bezdech senny. Według badań nawet 35% osób, które chrapią, cierpią na bezdech senny.
Obturacyjny bezdech senny to poważne schorzenie, z którym zmaga się wielu Polaków. Nieleczony może doprowadzić do poważnych powikłań zagrażających naszemu zdrowiu, a nawet życiu, dlatego tak ważna jest odpowiednia diagnostyka i leczenie tego schorzenia.
Zdjęcie główne: Andrea Piacquadio/pexels.com
